Η περαιτέρω ωστόσο διάκριση του αιτίου που την προκαλεί, ώστε να ακολουθήσει και η κατάλληλη αντιμετώπιση, είναι καθοριστικής σημασίας για τον ασθενή και μπορεί να απαιτήσει τη διενέργεια μιας μεγάλης σειράς εργαστηριακών εξετάσεων.

Οι δείκτες MCH και MCV που περιλαμβάνονται στη γενική αίματος παρέχουν αρχικές πληροφορίες για τα πιθανά αίτια. Περαιτέρω δεδομένα προκύπτουν από τον ειδικό βιοχημικό έλεγχο που διενεργείται. Στο στάδιο αυτό διαγιγνώσκονται αναιμίες που οφείλονται σε διατροφικά ελλείμματα – απώλεια αίματος (σιδηροπενική & μεγαλοβλαστική αναιμία). 

Ο αιματολόγος παρεμβαίνει στη διερεύνηση αναιμιών που δεν έχουν κάποιο εμφανή αιτιολογικό παράγοντα. Η μελέτη του επιχρίσματος αίματος σε συνδυασμό με το ιστορικό, την κλινική εξέταση, τον πιο εξειδικευμένο βιοχημικό έλεγχο θέτουν τελικά τη διάγνωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και η διενέργεια μυελογράμματος και οστεομυελικής βιοψίας, ώστε να υπάρξει μια σαφής εικόνα του τι συμβαίνει στο μυελό των οστών που αποτελεί τη θέση παραγωγής των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Κάθε ασθενής που παρουσιάζει μακροχρόνια αναιμία που δεν διορθώνεται μετά από χορήγηση σιδήρου ή βιταμινών πρέπει να απευθύνεται σε Αιματολόγο.